​ “กำหนดเวลา ตรวจรับงาน” ใหม่
ข้าราชการต้องไว ผู้รับจ้างได้เงินเร็ว
(สรุปจากหนังสือ ด่วนที่สุด ที่ กค (กวจ) 0405.4/ว 681
ลงวันที่ 8 ตุลาคม 2568)
https://www.yotathai.com/passadu/w681
⸻
ทำไมต้องมี แนวทางปฏิบัติ นี้?
เพราะที่ผ่านมา
หลายหน่วยงานตรวจรับงานล่าช้า
ไม่มีกำหนดเวลาที่แน่นอน
ผู้รับจ้างเดือดร้อน
เบิกเงินไม่ได้
หน่วยงานรัฐก็เบิกงบไม่ทันตามแผน
หนังสือ ว 681
จึงถูกออกมาเพื่อ “แก้ปัญหานี้” โดยตรง
ให้ทุกฝ่ายมี มาตรฐานเวลาเดียวกันทั่วประเทศ
⸻
ระยะเวลาใหม่ในการตรวจรับ
(นับเฉพาะ “วันทำการ”
ไม่รวมวันเสาร์–อาทิตย์ และวันหยุดราชการ)
⸻
งานซื้อ หรือจ้างทั่วไป
(ที่ไม่ใช่งานก่อสร้าง)
ถ้าเป็น สัญญางวดเดียว
ต้องตรวจรับให้เสร็จภายใน 5 วันทำการ
ถ้าเป็น สัญญาหลายงวด
• งวดย่อย ตรวจรับภายใน 3 วันทำการ
• งวดสุดท้าย ตรวจรับภายใน 5 วันทำการ
⸻
งานจ้างก่อสร้าง
ถือเป็นกรณี “สำคัญมาก”
เพราะเกี่ยวข้องทั้ง “ผู้ควบคุมงาน” และ “คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ”
แบ่งเป็น 2 แบบ
⸻
1. แบบราคาเหมารวม (Lump Sum)
ผู้ควบคุมงาน
ต้องตรวจสอบและรายงานเสนอคณะกรรมการ
ภายใน 3 วันทำการ
คณะกรรมการตรวจรับ
• งวดย่อย ตรวจรับภายใน 3 วันทำการ
• งวดสุดท้าย ตรวจรับภายใน 5 วันทำการ
⸻
2. แบบราคาต่อหน่วย (Unit Cost)
คณะกรรมการตรวจรับ
ยังคงมีเวลาเท่ากับแบบราคาเหมารวม คือ
• งวดย่อย 3 วัน
• งวดสุดท้าย 5 วัน
ผู้ควบคุมงาน
มีเวลาเพิ่มขึ้นตาม “มูลค่างาน” ดังนี้
• งานไม่เกิน 30 ล้านบาท → 4 วัน (งวดย่อย) / 8 วัน (งวดสุดท้าย)
• งานเกิน 30–60 ล้านบาท → 8 วัน / 12 วัน
• งานเกิน 60–100 ล้านบาท → 12 วัน / 16 วัน
• งานเกิน 100 ล้านบาทขึ้นไป → 16 วัน / 20 วัน
⸻
หลังตรวจรับเสร็จแล้ว
เมื่อคณะกรรมการตรวจรับดำเนินการเรียบร้อย
ต้องจัดทำรายงานเสนอหัวหน้าหน่วยงาน
ภายใน 2 วันทำการ
จากนั้น
เจ้าหน้าที่พัสดุต้องรีบบันทึกข้อมูลในระบบ e-GP
เพื่อให้กระบวนการเบิกจ่ายเงินเดินหน้าต่อได้ทันที
⸻
ถ้าตรวจรับไม่ทันตามกำหนด
หากมีเหตุจำเป็นที่ทำให้ตรวจรับไม่ทัน
“ผู้ควบคุมงาน” หรือ “คณะกรรมการตรวจรับ”
ต้องทำเรื่อง “ขอขยายระยะเวลา”
ต่อหัวหน้าหน่วยงานของรัฐเป็นกรณีไป
ห้ามปล่อยให้ล่าช้าไปเฉย ๆ
⸻
สรุปภาพรวมสุดท้าย
กฎใหม่นี้สร้าง มาตรฐานเวลา ที่ชัดเจน
ช่วยให้ขั้นตอนตรวจรับและเบิกจ่าย “เร็วขึ้น โปร่งใสขึ้น”
ผู้รับจ้างส่งงานเสร็จ ก็มั่นใจว่าได้เงินเร็วขึ้น
ข้าราชการก็ปฏิบัติได้ถูกต้อง มีแนวทางอ้างอิงชัดเจน
หน่วยงานรัฐบริหารงบประมาณได้ตามเป้า
⸻
#จัดซื้อจัดจ้าง #ตรวจรับพัสดุ #ตรวจรับงาน #ว681
#ก่อสร้าง #ผู้รับจ้าง #ข้าราชการ #โยธาไทย
~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~
สนใจอบรมกับ Yotathai
เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ
กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/law-work
ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
https://training.yotathai.com/con-ai
AI-Powered Engineer พลิกโฉมงานช่างราชการด้วยปัญญาประดิษฐ์
https://training.yotathai.com/ai-civil
ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/contract
การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
https://training.yotathai.com/govbuild
ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
https://training.yotathai.com/con-k
..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K

ความรู้เบื้องต้นเรื่องค่า K
​ดัชนีเพื่อใช้ประกอบการคำนวณหา Escalation Factors ( K )
สำหรับสัญญาแบบปรับราคาได้ในการประกวดราคาจ้างเหมาก่อสร้าง
"ค่า K" มีบทบาทสำคัญในธุรกิจการก่อสร้างมานาน และทวีความสำคัญมากขึ้นในปัจจุบัน เพราะจากภาวะค่าเงินบาทลอยตัว การปรับเพิ่มอัตราภาษีมูลค่าเพิ่ม ตลอดจนราคาน้ำมันที่สูงขึ้น ได้ส่งผลกระทบต่อธุรกิจการก่อสร้าง สำนักดัชนีเศรษฐกิจการค้า จึงได้จัดทำเอกสาร ถาม - ตอบ "ค่า K" เป็นความรู้เบื้องต้นแก่ผู้สนใจ

1. ถาม : ESCALATION FACTOR หรือ "ค่า K" คืออะไร
ตอบ : คือ ตัวเลขดัชนีที่ใช้วัดการเปลี่ยนแปลงของค่างาน ณ ระยะเวลาที่ผู้รับเหมาก่อสร้างเปิดซองประกวดราคาได้ เปรียบเทียบกับระยะเวลาที่ส่งงานในแต่ละงวด โดยมีเงื่อนไขสำคัญ ดังนี้
(1) จะใช้ "ค่า K" ได้เฉพาะในกรณีที่ผู้รับเหมารับงานจากส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ หน่วยงานตามกฎหมายว่าด้วยการบริหารราชการส่วนท้องถิ่น และหน่วยงานอื่นที่มีกฎหมายบัญญัติให้มีฐานะเป็นราชการบริหารส่วนท้องถิ่นเท่านั้น
(2) ในการทำสัญญาว่าจ้าง คู่สัญญาจะต้องระบุในสัญญาให้ชัดเจนว่า เป็นสัญญาแบบปรับราคาได้ในการประกวดราคาจ้างเหมาก่อสร้าง

2. ถาม : "ค่า K" มีความเป็นมาอย่างไร
ตอบ : การนำ "ค่า K" มาใช้ เริ่มจากในช่วงปี 2516 - 2517 เกิดวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจ โดยน้ำมันและวัสดุก่อสร้างสำคัญ คือ เหล็กสำเร็จรูปต่างๆ ขาดแคลนและราคาสูงขึ้นมาก ส่งผลกระทบต่อธุรกิจก่อสร้างโดยตรงและรุนแรง ผู้รับเหมาต่างได้รับความเดือดร้อน บางรายหยุดดำเนินการ บางรายละทิ้งงาน เพราะไม่สามารถรับภาระขาดทุนได้ ขณะเดียวกัน ผู้จ้างเหมาก็ได้รับผลกระทบด้วยเช่นกัน คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติให้นำ "ค่า K" มาใช้ เพื่อช่วยเหลือผู้รับเหมาให้ได้รับการชดเชยค่าเสียหาย ทั้งนี้มีคณะอนุกรรมการเป็นผู้กำหนด หลักเกณฑ์ เงื่อนไข สูตร ประเภท และลักษณะงานที่เข้าข่ายสามารถขอรับเงินชดเชยจากรัฐบาลได้ จนถึงปี 2524 รัฐบาลได้ประกาศยกเลิกการใช้ "ค่า K" เนื่องจากวิกฤติการณ์ทางเศรษฐกิจกลับเข้าสู่ภาวะปกติ อย่างไรก็ตาม เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2532 คณะรัฐมนตรีได้มีมติให้นำ "ค่า K" มาใช้อีกครั้ง เนื่องจากผลของภาวะเศรษฐกิจที่ขยายตัวในอัตราสูง ก่อให้เกิดการลงทุนอย่างมากในธุรกิจหลายสาขา โดยเฉพาะธุรกิจการก่อสร้าง เพื่อรองรับเศรษฐกิจที่ขยายตัว เป็นเหตุให้วัสดุก่อสร้างสำคัญ คือ เหล็กเส้นขาดแคลนและราคาสูงขึ้นมากอย่างต่อเนื่อง ผู้ประกอบการธุรกิจก่อสร้างได้รับความเดือดร้อน รัฐบาลจึงให้ความช่วยเหลือโดยมีมติดังกล่าว ให้ใช้ "ค่า K" มาจนถึงปัจจุบัน

3. ถาม : องค์ประกอบ "ค่า K" มีอะไรบ้าง
ตอบ : "ค่า K" ประกอบด้วยตัวแปรต่าง ๆ ดังนี้
M = ดัชนีราคาสินค้าวัสดุก่อสร้าง (ไม่รวมเหล็กและซีเมนต์)
S = ดัชนีราคาเหล็ก
C = ดัชนีราคาซีเมนต์
G = ดัชนีราคาเหล็กแผ่นเรียบ
F = ดัชนีราคาน้ำมันดีเซลหมุนเร็ว
A = ดัชนีราคาแอสฟัลท์
E = ดัชนีราคาเครื่องจักรกลและบริภัณฑ์
GIP = ดัชนีราคาท่อเหล็กอาบสังกะสี
AC = ดัชนีราคาท่อซีเมนต์ใยหิน
PVC = ดัชนีราคาท่อ PVC
PE = ดัชนีราคาท่อ HYDENSITY POLYETHYLENE
W = ดัชนีราคาสายไฟฟ้า
I = ดัชนีราคาผู้บริโภคของประเทศ

4. ถาม : "ค่า K" นอกจากจะให้ประโยชน์แก่ผู้รับเหมาแล้ว ในส่วนของผู้จ้างเหมาจะได้รับประโยชน์ด้วยหรือไม่ อย่างไร
 ตอบ : "ค่า K" ใช้เป็นเครื่องมือช่วยเหลือทั้งผู้รับเหมาและผู้จ้างเหมาไปพร้อมกัน กล่าวคือ ช่วยลดความเสี่ยงของผู้รับเหมา กรณีที่ได้รับความเดือดร้อนจากวัสดุก่อสร้างมีราคาสูงขึ้น โดยให้ได้รับการชดเชยในส่วนของผลต่างราคาวัสดุก่อสร้าง ณ วันที่ประกวดราคาได้ เทียบกับวันส่งมอบงานในแต่ละงวด ขณะเดียวกันผู้จ้างเหมาใช้ "ค่า K" เป็นเครื่องมือป้องกันมิให้ผู้รับเหมาเอาเปรียบ โดยการบวกราคาวัสดุก่อสร้างเผื่อการเปลี่ยนแปลงไว้ล่วงหน้ามากจนเกินไป

5. ถาม : งานก่อสร้างประเภทใดบ้าง ที่อยู่ในเงื่อนไขสามารถใช้ "ค่า K"
ตอบ : งานก่อสร้างที่จะสามารถนำ "ค่า K" มาคำนวณเพื่อขอรับเงินชดเชยได้ มี 5 ประเภท โดยมีสูตรที่ใช้คำนวณ 35 สูตร ดังนี้
งานอาคาร 1 สูตร
งานดิน 3 สูตร
งานทาง 7 สูตร
งานชลประทาน 7 สูตร
งานระบบสาธารณูปโภค 17 สูตร
ทั้งนี้ รวมถึงงานปรับปรุงและซ่อมแซมตามประเภทของงานดังกล่าวด้วย

6. ถาม : การรับเหมาก่อสร้างงานต่างๆ จะทราบได้อย่างไรว่า ประเภทงานนั้นจะใช้สูตรอะไร และจะขอทราบรายละเอียดของสูตรได้จากที่ไหน
ตอบ : โดยทั่วไปผู้รับเหมาเมื่อรับงานจากหน่วยงานราชการ หรือรัฐวิสาหกิจ ซึ่งในสัญญาระบุว่า เป็นสัญญาแบบปรับราคาได้ ในสัญญามักจะระบุสูตรสำหรับประเภทงานนั้นๆ เสมอ อย่างไรก็ตาม หากผู้รับเหมาต้องการทราบรายละเอียดสูตรต่างๆ สามารถสอบถามได้ที่ สำนักงบประมาณ สำนักนายกรัฐมนตรี
7. ถาม : ตัวเลขที่ใช้แทนค่าในสูตรแต่ละประเภทงานก่อสร้าง ได้มาอย่างไร
ตอบ : ตัวเลขที่ใช้แทนค่าในสูตรแต่ละประเภทงานก่อสร้าง คือ ตัวแปรต่าง ๆ รวม 13 รายการ ซึ่งเป็นองค์ประกอบของ "ค่า K" ( ข้อ 3 ) ดัชนีราคาดังกล่าวจัดทำและเผยแพร่เป็นประจำทุกเดือน โดยสำนักดัชนีเศรษฐกิจการค้า สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ กระทรวงพาณิชย์

8. ถาม : ผู้รับเหมาก่อสร้างจะเรียกร้องให้รัฐบาลจ่ายเงินชดเชยในทุกกรณีได้หรือไม่
ตอบ : แม้ว่าผู้รับเหมาจะทำสัญญากับผู้จ้างเหมา โดยปฏิบัติตามเงื่อนไข หลักเกณฑ์ ประเภท และลักษณะงานตามที่กำหนดไว้ในสัญญาแบบปรับราคาได้ครบถ้วนแล้วก็ตาม แต่ผู้รับเหมาก็ไม่สามารถเรียกร้องรัฐบาลให้จ่ายเงินชดเชยได้เสมอไป กล่าวคือ จะต้องคำนวณ "ค่า K" โดยใช้สูตรตามประเภทงานก่อสร้าง ณ เดือนที่ส่งมอบงาน เทียบกับ "ค่า K" เดือนที่เปิดซองประกวดราคา ถ้าการเปลี่ยนแปลงของ "ค่า K" แต่ละงวดงานมีค่ามากกว่าร้อยละ 4 (หรือ 1.04) ผู้รับเหมาจึงจะสามารถนำ "ค่า K" ไปเรียกร้องขอรับเงินชดเชยได้ แต่ขณะเดียวกัน หาก "ค่า K" ของแต่ละงวดงานมีค่าน้อยกว่าร้อยละ 4 (หรือ 0.96) ผู้จ้างเหมาก็จะเรียกค่างานคืนจากผู้รับเหมาในส่วนที่ราคาวัสดุก่อสร้างลดลง โดยอาจใช้วิธีการหักเงินค่างานในงวดถัดไป หรือหักเงินจากหลักประกันสัญญาแล้วแต่กรณี
9. ถาม : การคำนวณค่า K ทำได้อย่างไร
ตอบ : คำนวณค่า K จากสูตรตามได้ระบุไว้ในสัญญา โดยใช้ตัวเลขของตัวแปร 13 ตัวแปรที่จัดทำโดยกระทรวงพาณิชย์ เป็นเกณฑ์ในการคำนวณ

1. กรณีที่มีงานก่อสร้างหลายประเภท รวมอยู่ในสัญญาเดียวกัน จะต้องแยกค่างานก่อสร้างแต่ละประเภทให้ชัดเจนตามลักษณะงานนั้น และให้สอดคล้องกับสูตรที่กำหนดไว้
2. การคำนวณหาค่า K กำหนดให้ใช้ทศนิยม 3 ตำแหน่ง ทุกขั้นตอนโดยไม่มีการปัดเศษ และกำหนดให้ทำเลขสัมพันธ์ (เปรียบเทียบ) ให้เป็นผลสำเร็จก่อน แล้วจึงนำผลลัพธ์ไปคูณกับตัวเลขคงที่หน้าเลขสัมพันธ์นั้น ( ดังตัวอย่าง )
3. ให้พิจารณาเงินเพิ่ม หรือลดราคาค่างวดงานจากราคาที่ผู้รับจ้างทำสัญญาตกลงกับผู้ว่าจ้าง เมื่อค่า K ตามสูตรสำหรับงานก่อสร้างนั้น ๆ ในเดือนที่ส่งมอบงานมีค่าเปลี่ยนแปลงไปจากค่า K ในเดือนเปิดซองประกวดราคามากกว่า 4 % ขึ้นไป โดยนำเฉพาะส่วนที่เกิน 4% มาคำนวณปรับเพิ่ม หรือลดค่างานแล้วแต่กรณี (โดยไม่คิด 4% แรกให้)
4. ในกรณีที่ผู้รับจ้างไม่สามารถทำการก่อสร้างให้แล้วเสร็จตามระยะเวลาในสัญญา โดยเป็นความผิดของผู้รับจ้าง ค่า K ตามสูตรต่าง ๆ ที่จะนำมาใช้ในการคำนวณค่างานให้ใช้ค่า K ของเดือนสุดท้ายตามอายุสัญญา หรือค่า K ของเดือนที่ส่งมอบงานจริง แล้วแต่ว่าค่า K ตัวใดจะมีค่าน้อยกว่า
5. การจ่ายเงินแต่ละงวด ให้จ่ายค่างานที่ผู้รับจ้างทำได้แต่ละงวดตามสัญญาไปก่อน ส่วนค่างานเพิ่ม หรือลดลง จะคำนวณได้ต่อเมื่อทราบดัชนีราคาวัสดุก่อสร้าง ซึ่งนำมาคำนวณหาค่า K ของเดือนที่ส่งมอบงานงวดนั้น ๆ เป็นที่แน่นอนแล้ว เมื่อคำนวณเงินเพิ่มได้แล้ว ให้ขอทำความตกลงเรื่องเงินกับสำนักงบประมาณ

 
ตัวอย่าง การคำนวณเงินชดเชยค่างานก่อสร้างตามสัญญาปรับราคาได้ (ค่า K)

• กำหนดให้ค่า K = 1
• ในกรณีได้รับเงินชดเชย ค่า K ต้องมากกว่า 1.04
• ในกรณีที่ต้องคืนเงินชดเชยค่า K ต้องน้อยกว่า 0.96

งานก่อสร้างอาคารเรียน 1 หลัง มูลค่า 2,570,000.00 บาท

• งวดที่ 1 514,000.- บาท
• งวดที่ 2 385,500.- บาท
• งวดที่ 3 385,500.- บาท
• งวดที่ 4 642,500.- บาท
• งวดที่ 5 (สุดท้าย) 642,500.- บาท

ค่าตัวแปรในเดือนเปิดซองประกวดราคา วันที่ 30 มกราคม 2533
Io = 112.2 , Co = 111.7 , Mo = 126.7 , So = 140.0
สูตรงานอาคาร
K = 0.25 + 0.15 It/Io + 0.10 Ct/Co + 0.40 Mt/Mo + 0.10 St/So
ส่งงานงวดที่ 1 วันที่ 20 กรกฎาคม 2533
ค่าตัวแปรในเดือนที่ส่งมอบงาน It = 115.8 , Ct = 117.6 , Mt = 132.7 , St = 140.8
K = 0.25 + 0.15(115.8/112.2) + 0.10(117.6/111.7) + 0.40(132.7/126.7) + 0.10(140.8/140.0)
= 0.25 + 0.15(1.032) + 0.10 (1.052) + 0.40(1.047) +0.10(1.005)
= 0.25 + 0.154 + 0.105 + 0.418 + 0.100
= 1.027
ค่า K เปลี่ยนแปลงไม่เกิน 4% ไม่ได้รับเงินชดเชย
ส่งงานงวดที่ 2 วันที่ 5 กันยายน 2533
It = 116.7 , Ct = 127.8 , Mt = 135.1 , St = 140.4
K = 0.25 + 0.15(116.7/112.2) + 0.10(127.8/111.7) + 0.40(135.1/126.7) + 0.10(140.4/140.0)
= 0.25 + 0.15(1.040) + 0.10 (1.144) + 0.40(1.066) + 0.10(1.002)
= 0.25 + 0.156 + 0.114 + 0.426 + 0.100
= 1.046
ค่า K เปลี่ยนแปลงเกิน 4% เท่ากับ 1.046 - 1.04 = 0.006
จะได้รับเงินชดเชยเพิ่ม = 0.006 X 385,500 = 2,313.- บาท
ส่งงานงวดที่ 3 วันที่ 20 ตุลาคม 2533
It = 119.0 , Ct = 167.5 , Mt = 137.2 , St = 140.9
K = 0.25 + 0.15(119.0/112.2) + 0.10(167.5/111.7) + 0.40(137.2/126.7) + 0.10(140.9/140.0)
= 0.25 + 0.15(1.060) + 0.10 (1.499) + 0.40(1.082) + 0.10(1.006)
= 0.25 + 0.159 + 0.149 + 0.432 + 0.100
= 1.090
ค่า K เปลี่ยนแปลงเกิน 4% เท่ากับ 1.090 - 1.04 = 0.050
จะได้รับเงินชดเชยเพิ่ม = 0.050 X 385,500 = 19,275.- บาท
ส่งงานงวดที่ 4 วันที่ 30 พฤศจิกายน 2533
It = 119.5 , Ct = 167.5 , Mt = 137.2 , St = 139.6
K = 0.25 + 0.15(119.5/112.2) + 0.10(167.5/111.7) + 0.40(137.2/126.7) + 0.10(139.6/140.0)
= 0.25 + 0.15(1.065) + 0.10 (1.499) + 0.40(1.082) + 0.10(0.997)
= 0.25 + 0.159 + 0.149 + 0.432 + 0.099
= 1.089
ค่า K เปลี่ยนแปลงเกิน 4% เท่ากับ 1.089 - 1.04 = 0.049
จะได้รับเงินชดเชยเพิ่ม = 0.049 X 642,500 = 31,482.50 บาท
ส่งงานงวดที่ 5 วันที่ 15 มกราคม 2534
It = 119.1 , Ct = 151.7 , Mt = 138.4 , St = 137.1
K = 0.25 + 0.15(119.1/112.2) + 0.10(151.7/111.7) + 0.40(138.4/126.7) + 0.10(137.1/140.0)
= 0.25 + 0.15(1.061) + 0.10 (1.358) + 0.40(1.092) + 0.10(0.979)
= 0.25 + 0.159 + 0.135 + 0.436 + 0.097
= 1.077
ค่า K เปลี่ยนแปลงเกิน 4% เท่ากับ 1.077 - 1.04 = 0.037
ในงวดนี้ส่งงานพร้อมครุภัณฑ์ 4 รายการ เงิน 149,600.- บาท ประกอบด้วย
1. กระดานดำ 8 ชุด 22,400.- บาท
2. โต๊ะม้านั่งครู 8 ชุด 12,000.- บาท
3. โต๊ะม้านั่งนักเรียน 320 ชุด 112,000.- บาท
4. เครื่องดับเพลิง 2 ชุด 3,200.- บาท
รวม 149,600.- บาท

ดังนั้น จะได้รับเงินชดเชย = (642,500 - 149,600) X 0.037 = 18,237.30 บาท
รวมได้รับเงินชดเชยทั้งสัญญา (5 งวด)= 2,313 + 19,275 + 31,482.50 + 18,237.30
= 71,307.80 บาทกรณีการคืนเงินค่า K
สมมุติการส่งงานในงวดที่ 5 (งวดสุดท้าย 15 มกราคม 2534 ) มีค่าดัชนีชุดต่าง ๆ ดังนี้
It = 107.9 , Ct = 110.5 , Mt = 113.2 , St = 135.2
K = 0.25 + 0.15(107.9/112.2) + 0.10(110.5 /111.7) + 0.40(113.2/126.7) + 0.10(135.2/140.0)
= 0.25 + 0.15(0.961) + 0.10 (0.989) + 0.40(0.893) + 0.10(0.965)
= 0.25 + 0.144 + 0.098 + 0.357 + 0.096
= 0.945
ค่า K เปลี่ยนแปลงต่ำกว่า 4% เท่ากับ 0.96 - 0.945 = 0.015
ในงวดนี้มีค่างานต้องเรียกคืน = (642,500 - 149,600) x 0.015 = 7,393.50 บาท
รวมได้รับเงินชดเชยทั้งสัญญา (5 งวด) = 2,313 + 19,275 + 31,482.50 - 7,393.50
= 45,676.50 บาท

10. ถาม : การต่ออายุสัญญางานก่อสร้างจากสัญญาเดิม ผู้รับเหมาจะนำ"ค่า K" มาใช้ในช่วงเวลาที่ต่อสัญญาออกไป เพื่อขอรับเงินชดเชยได้หรือไม่
ตอบ : กรณีที่ผู้รับเหมาไม่สามารถทำงานให้แล้วเสร็จตามสัญญา โดยเหตุสุดวิสัย แต่ส่วนราชการผู้ว่าจ้างอนุมัติให้มีการต่อสัญญา และสัญญาดังกล่าวเป็นสัญญาแบบปรับราคาได้ ผู้รับเหมาก็สามารถนำ "ค่า K" มาคำนวณเพื่อขอรับเงินชดเชยในช่วงเวลาที่ต่อสัญญาออกไปได้เช่นกัน

11. ถาม : ถ้ารัฐบาลไม่สามารถจ่ายเงินชดเชยให้ผู้รับเหมาได้ทันในปีงบประมาณที่ส่งมอบงาน แต่จะจ่ายให้ในปีงบประมาณถัดไป ผู้รับเหมาจะขอคิดดอกเบี้ยกับรัฐบาลได้หรือไม่
ตอบ : การจ่ายเงินชดเชยให้ผู้รับเหมาในกรณีที่ใช้สัญญาแบบปรับราคาได้นั้น หากรัฐบาลต้องจ่ายเงินชดเชยข้ามปีงบประมาณ ผู้รับเหมาไม่สามารถคิดดอกเบี้ยจากรัฐบาลได้ และเป็นหน้าที่ของผู้รับเหมาที่จะต้องรีบติดต่อขอรับเงินชดเชยจากสำนักงบประมาณ ภายในกำหนด 90 วัน นับตั้งแต่วันที่ส่งมอบงานงวดสุดท้าย หากพ้นกำหนดนี้ไปแล้วผู้รับเหมาไม่มีสิทธิ์ที่จะเรียกร้องเงินชดเชยค่างานก่อสร้างจากผู้จ้างเหมาได้อีกต่อไป

12. ถาม : หากมีปัญหาเกี่ยวกับการคำนวณ "ค่า K" จะสามารถสอบถามได้จากที่ใด
ตอบ : สอบถามรายละเอียดได้ที่สำนักมาตรฐานงบประมาณ สำนักงบประมาณ ถนนพระรามที่ 6 กรุงเทพฯ 10400 โทรศัพท์ 02-273-9027
​
13. ถาม : ถ้าประสงค์จะได้ดัชนีในการคำนวณหา "ค่า K" และขอทราบข้อมูลเพิ่มเติมจะติดต่อที่ใด
ตอบ : สำนักดัชนีเศรษฐกิจการค้า สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ เป็นหน่วยงานรับผิดชอบในการจัดทำดัชนีเพื่อใช้ประกอบในการคำนวณหา "ค่า K" เผยแพร่เป็นประจำทุกเดือน โดยจะเผยแพร่ไม่เกิน 2 วันทำการของเดือนถัดไป และวางจำหน่าย ณ สำนักดัชนีเศรษฐกิจการค้า (ห้อง 21203) อาคาร 1 ชั้น 12 สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ 44/100 ถนนนนทบุรี 1 อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี11000   ราคาฉบับละ 5 บาท
ในส่วนภูมิภาคสามารถติดต่อสอบถามหรือขอถ่ายเอกสารได้จากสำนักงานพาณิชย์จังหวัด ซึ่งไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายแต่เจ้าหน้าที่ในสำนักงานจะต้องรับรองสำเนาเนื่องจากตัวแปรนี้เป็นเอกสารทางราชการที่ผู้รับเหมาจะต้องนำไปประกอบการยื่นคำร้องขอเงินชดเชยค่าการก่อสร้าง

หากต้องการทราบรายละเอียดเพิ่มเติม โปรดติดต่อกลุ่มดัชนีการก่อสร้าง สำนักดัชนีเศรษฐกิจการค้า สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ โทรศัพท์ 02-507 6719 ในวันและเวลาราชการ

กรณีศึกษา : เมื่อ “สัญญาทางปกครอง” ไม่ใช่ “คำสั่งทางปกครอง”
บทวิเคราะห์ปัญหาการตรวจรับงานก่อสร้างเมื่อ “ไม่มีผู้ควบคุมงาน” ตั้งแต่ต้น
━━━━━━━━━━━━━━━
บทนำ
ในงานก่อสร้างของภาครัฐ ความครบถ้วนของเอกสารและการปฏิบัติตามเงื่อนไขสัญญา คือหัวใจของความโปร่งใสและความรับผิดชอบต่อสาธารณะ
แต่กรณีศึกษานี้สะท้อนปัญหาที่เกิดขึ้นจริงในหลายหน่วยงาน --
เมื่อ ผู้รับจ้างเริ่มก่อสร้างโดยไม่มีผู้ควบคุมงานวิศวกรตั้งแต่ต้น แล้วภายหลังจึงส่งเอกสารมาย้อนหลัง
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุจึงมีมติ “เสียงส่วนใหญ่ไม่ตรวจรับ”
เพราะเห็นว่าเป็นการไม่ปฏิบัติตามสัญญา
อย่างไรก็ตาม ฝ่ายนิติกรของหน่วยงานกลับเสนอว่า
“แม้ผู้รับจ้างจะส่งเอกสารผู้ควบคุมงานช้า แต่เมื่อส่งภายหลังแล้ว ถือว่าสมบูรณ์ สามารถตรวจรับได้”
แนวคิดนี้กลายเป็นข้อถกเถียงสำคัญระหว่าง
“หลักสัญญาทางปกครอง” กับ “หลักคำสั่งทางปกครอง”
ซึ่งมีฐานะทางกฎหมายต่างกันโดยสิ้นเชิง
━━━━━━━━━━━━━━━
ข้อเท็จจริงในกรณีศึกษา
หน่วยงานของรัฐทำสัญญาจ้างก่อสร้างกับผู้รับจ้างเอกชน โดยในสัญญามาตรฐานกำหนดไว้ชัดว่า
“ผู้รับจ้างต้องจัดให้มีผู้ควบคุมงานวิศวกรผู้ได้รับใบอนุญาต และต้องส่งเอกสารหลักฐานก่อนเริ่มดำเนินงานก่อสร้าง”
แต่เมื่อถึงวันเริ่มงานจริง ผู้รับจ้างกลับเข้าพื้นที่และเริ่มงานโดยไม่มีผู้ควบคุมงาน
คณะกรรมการตรวจรับตรวจพบและมีมติ “ไม่ตรวจรับ” เนื่องจากถือว่าผู้รับจ้างผิดสัญญา
ภายหลังผู้รับจ้างนำเอกสารวิศวกรผู้ควบคุมงานมายื่นเพิ่มเติม
ฝ่ายนิติกรจึงเห็นว่า “เมื่อเอกสารมาครบแล้ว” ถือว่าการดำเนินการสมบูรณ์
และเสนอให้หัวหน้าหน่วยงานอนุมัติให้ตรวจรับได้
ผลคือเกิดความเห็นแตกต่างระหว่าง
คณะกรรมการตรวจรับพัสดุ (เสียงส่วนใหญ่: ไม่ตรวจรับ)
ฝ่ายนิติกรและผู้บริหาร (เห็นว่าสามารถตรวจรับได้)
━━━━━━━━━━━━━━━
ประเด็นทางกฎหมาย : เข้าใจให้ตรงกันก่อนตัดสิน
สัญญาทางปกครอง (Administrative Contract)
• เป็น “ข้อตกลง” ระหว่างรัฐกับเอกชน
• มีผลผูกพันทางสิทธิและหน้าที่ของทั้งสองฝ่าย
• ทุกเงื่อนไขในสัญญาเกิดจาก “ความยินยอมร่วมกัน” ไม่ใช่การสั่งการฝ่ายเดียว
(อ้างอิง พ.ร.บ.จัดตั้งศาลปกครองฯ ม.3)
คำสั่งทางปกครอง (Administrative Order)
• เป็นการใช้อำนาจของรัฐฝ่ายเดียว
• ใช้เปลี่ยนแปลงสิทธิหรือหน้าที่ของบุคคล เช่น การออกใบอนุญาต การพักใช้ หรือการเพิกถอนสิทธิ
(อ้างอิง พ.ร.บ.วิธีปฏิบัติราชการทางปกครองฯ ม.5)
ดังนั้น “การส่งเอกสารผู้ควบคุมงาน” ไม่ใช่คำสั่งของรัฐ
แต่เป็น “หน้าที่ตามสัญญา” ที่ผู้รับจ้างต้องทำก่อนเริ่มงานตามเงื่อนไขที่ยอมรับไว้เอง
━━━━━━━━━━━━━━━
การตีความผิดพลาด : สับสนระหว่างสัญญาและคำสั่ง
การที่นิติกรอ้างว่า “ส่งเอกสารภายหลังถือว่าสมบูรณ์”
คือการนำหลักของ คำสั่งทางปกครองที่บกพร่องแก้ไขได้ภายหลัง
มาปรับใช้กับ การผิดสัญญา ซึ่งเป็นคนละฐานทางกฎหมาย
การไม่ส่งเอกสารผู้ควบคุมงานตั้งแต่ต้น = “ผิดสัญญา”
ไม่ใช่ “คำสั่งบกพร่องที่แก้ไขได้”
เพราะในสัญญากำหนดให้ผู้ควบคุมงานต้องมีอยู่จริงตั้งแต่วันเริ่มงาน
ไม่ใช่เพียงเอกสารที่ส่งมาภายหลังเพื่อให้ครบรูป
━━━━━━━━━━━━━━━
ผลกระทบจากความเข้าใจผิด
ต่อสัญญา:
หากตีความว่าผู้รับจ้าง “ไม่ผิด” จะทำให้เงื่อนไขสัญญาขาดความศักดิ์สิทธิ์
รัฐไม่สามารถใช้สิทธิตามสัญญา เช่น การปรับ หรือการไม่ตรวจรับได้
ต่อความปลอดภัย:
การไม่มีผู้ควบคุมงานวิศวกรในช่วงต้นโครงการ
หมายถึงงานก่อสร้างดำเนินโดยไม่มีผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบคุณภาพ
ขัดต่อ พ.ร.บ.วิศวกร พ.ศ. 2542 ซึ่งกำหนดให้ทุกงานต้องมีผู้ควบคุมงาน
ต่อระบบบริหารราชการ:
หากหัวหน้าหน่วยงานใช้อำนาจอนุมัติให้ตรวจรับ ทั้งที่คณะกรรมการเสียงส่วนใหญ่ “ไม่เห็นชอบ”
อาจกระทบต่อความถูกต้องของกระบวนการตรวจรับและความรับผิดทางวินัยภายหลังได้
━━━━━━━━━━━━━━━
บทสรุป : ทางออกที่ยึดหลักกฎหมายและความถูกต้อง
การไม่ส่งเอกสารผู้ควบคุมงานตั้งแต่ต้น
= “การไม่ปฏิบัติตามสัญญา” ที่เป็นสาระสำคัญ
ไม่ใช่ “คำสั่งทางปกครองที่บกพร่องแก้ไขได้ภายหลัง”
ดังนั้น คณะกรรมการตรวจรับพัสดุที่มีมติ “ไม่ตรวจรับ”
ได้ใช้ดุลพินิจอย่างถูกต้องแล้วตามระเบียบกระทรวงการคลังฯ ข้อ 176 (6)
เพราะถือว่า “งานยังไม่เป็นไปตามแบบและเงื่อนไขสัญญา”
และหัวหน้าหน่วยงานของรัฐไม่มีอำนาจ สั่งให้ตรวจรับได้ ตามระเบียบข้อ 176 (7) เพราะไม่ใช่กรณี คณะกรรมการลงมติว่าตรวจรับแต่มีเสียงส่วนน้อยแย้งไว้ว่าไม่ตรวจรับ
หน่วยงานรัฐจึงควรยึดหลักกฎหมายให้มั่นคง
ไม่ใช้ดุลพินิจแทนที่เจตนารมณ์ของสัญญา
เพื่อรักษามาตรฐานงานก่อสร้างและความปลอดภัยของประชาชน
━━━━━━━━━━━━━━━
#กฎหมายปกครอง #งานจ้างก่อสร้าง #โยธาไทย
#ผู้ควบคุมงาน #สัญญาทางปกครอง #คำสั่งทางปกครอง #YotathaiTraining
~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~
สนใจอบรมกับ Yotathai
เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ
กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/law-work
ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
https://training.yotathai.com/con-ai
AI-Powered Engineer พลิกโฉมงานช่างราชการด้วยปัญญาประดิษฐ์
https://training.yotathai.com/ai-civil
ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/contract
การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
https://training.yotathai.com/govbuild
ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
https://training.yotathai.com/con-k
..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K

สรุปแนวทางปฏิบัติ: กรณีหน่วยงานของรัฐกำหนดราคากลางผิดพลาด ในขั้นตอนการทำใบแจ้งปริมาณงานและราคาเพื่อแนบท้ายสัญญาจ้างก่อสร้าง
(อ้างอิงหนังสือเวียน กค (กวจ) 0405.3/ว 651)
ว651 ยกเลิก ว232
https://www.yotathai.com/passadu/w651
ว232 ยกเลิกโดย ว651
https://www.yotathai.com/passadu/w232
ว452 ยกเลิกโดย ว232
https://www.yotathai.com/passadu/w452-17-9-62
⸻
หากพบว่าราคากลางที่กำหนดไว้ “ผิดพลาด”
เช่น BOQ ไม่ตรงกับแบบรูปรายการงานก่อสร้าง ทำให้ราคากลางเดิม ต่ำเกินไป หรือ สูงเกินความจริง
หน่วยงานต้องดำเนินการดังนี้
⸻
ขั้นตอนที่ 1: คำนวณราคากลางใหม่
หน่วยงานของรัฐต้องคำนวณราคากลางใหม่ให้ถูกต้องตรงกับแบบ เพื่อใช้เป็นราคาเปรียบเทียบจริง
⸻
ขั้นตอนที่ 2: เปรียบเทียบราคาและกำหนดแนวทาง
นำ “ราคาผู้ชนะ” มาเทียบกับ “ราคากลางใหม่” และ “วงเงินงบประมาณ”
กรณีที่ 1: เดินหน้าต่อได้เลย
• เงื่อนไข
• ราคาผู้ชนะ ต่ำกว่า ราคากลางใหม่
• และราคาผู้ชนะ ต่ำกว่า วงเงินที่จะจ้าง
• วิธีดำเนินการ
1. ปรับ BOQ ให้ตรงกับราคาที่เสนอ
2. ลงนามในสัญญาได้ทันที
กรณีที่ 2: ต้องเจรจาต่อรองราคา
• เงื่อนไข
• ราคาผู้ชนะ สูงกว่า ราคากลางใหม่
• และราคาผู้ชนะ สูงกว่า วงเงินที่จะจ้าง
• วิธีดำเนินการ
• คณะกรรมการพิจารณาผลฯ ต้อง เจรจาต่อรองราคา กับผู้ชนะ
⸻
ขั้นตอนที่ 3: ผลการต่อรอง (สำหรับกรณีที่ 2)
ผลลัพธ์ 2.1: ตกลงได้ (ราคาต่ำกว่าเกณฑ์)
• เงื่อนไข: ผู้ชนะยอมลดราคาลง ต่ำกว่าราคากลางใหม่ และ ต่ำกว่าวงเงิน
• ดำเนินการ: ปรับ BOQ → ลงนามในสัญญา
ผลลัพธ์ 2.2: ตกลงได้ (ราคาเท่ากับเกณฑ์)
• เงื่อนไข: ผู้ชนะยอมลดราคา เท่ากับราคากลางใหม่ และ เท่ากับวงเงิน
• ดำเนินการ: ลงนามในสัญญาได้
ผลลัพธ์ 2.3: ตกลงไม่ได้
• เงื่อนไข: ผู้ชนะ ไม่ยอมลดราคา หรือแม้ลดแล้วก็ยัง สูงกว่าวงเงิน
• ดำเนินการ: ยกเลิกการจัดซื้อจัดจ้าง ในครั้งนั้น
⸻
สรุปง่าย ๆ คือ ถ้าราคากลางผิด ต้องคำนวณใหม่เสมอ
แล้วเปรียบเทียบกับราคาผู้ชนะและงบประมาณ
• ถ้าต่ำกว่าก็ไปต่อได้
• ถ้าสูงกว่า ต้องต่อรอง
• ถ้าต่อรองไม่สำเร็จ ต้องยกเลิก
ใช้เป็นมาตรฐานเดียวกันทั้งประเทศ เพื่อความถูกต้อง โปร่งใส และป้องกันปัญหาในภายหลัง
~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~
สนใจอบรมกับ Yotathai
เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ
ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
https://training.yotathai.com/con-k
ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
https://training.yotathai.com/con-ai
ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/contract
กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/law-work
การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
https://training.yotathai.com/govbuild
..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K

คู่มือการปฏิบัติงานด้านการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ  เรื่อง การบอกเลิกสัญญา 
โดย นายปาโมช บุณยะตุลานนท์
นักวิชาการพัสดุปฏิบัติการ
งานพัสดุ กองคลัง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

พายุถล่มไซต์ก่อสร้าง!
รู้ 4 ข้อนี้ รักษาสิทธิ์ขอขยายเวลาทำงาน ไม่โดนค่าปรับ
หน้าฝนทีไร ผู้รับเหมาหลายท่านคงใจตุ้ม ๆ ต่อม ๆ
โดยเฉพาะเมื่อพายุฝนฟ้าคะนองที่คาดเดาไม่ได้
ทำให้งานก่อสร้างหยุดชะงักและเกิดความเสียหาย
แต่รู้หรือไม่ ใน สัญญาจ้างก่อสร้างภาครัฐ
มีสิ่งที่เรียกว่า “เหตุสุดวิสัย (Force Majeure)”
ที่จะช่วยคุ้มครองสิทธิของผู้รับเหมาได้
ถ้าเข้าใจและทำให้ถูกต้องตามกฎหมาย
วันนี้สรุปให้แบบชัด ๆ 4 ประเด็นสำคัญ
⸻
“เหตุสุดวิสัย” คืออะไร? ไม่ใช่อ้างได้ทุกเรื่อง
ตาม ป.พ.พ. มาตรา 8 ต้องครบ 3 เงื่อนไขนี้เท่านั้น:
• ต้องรุนแรงจริงจนเกิดผลพิบัติ ไม่ใช่ฝนตกปรอย ๆ
• ต้อง “ป้องกันไม่ได้” อยู่นอกเหนือการควบคุม
• ต้องพิสูจน์ว่าได้ใช้ความระมัดระวังแล้ว เช่น
ติดตามพยากรณ์อากาศ, ยึดนั่งร้าน, คลุมวัสดุ
ถ้าครบทั้ง 3 ข้อ ถึงจะถือเป็น “เหตุสุดวิสัย”
⸻
สิทธิขอขยายเวลา มาจากไหน?
สัญญาจ้างก่อสร้างภาครัฐ (ข้อ 21)
ให้สิทธิผู้รับจ้างยื่นขอ “งด/ลดค่าปรับ” หรือ “ขยายเวลา”
เมื่อเกิดเหตุสุดวิสัย ความผิดของผู้ว่าจ้าง
หรือเหตุอื่น ๆ ที่กฎหมายกำหนด
⸻
ห้ามลืม “กฎ 15 วัน”
หัวใจสำคัญมี 2 เรื่อง
• ภาระซ่อมแซม
แม้พายุทำเสียหาย ผู้รับจ้างต้องซ่อมเองตามข้อ 11
เว้นแต่ความผิดมาจากผู้ว่าจ้าง
• เส้นตาย 15 วัน
ต้องแจ้งเหตุเป็นหนังสือ + หลักฐาน
ภายใน 15 วันนับถัดจากวันที่เหตุสิ้นสุด
หากแจ้งช้า = สละสิทธิ์ทันที
หมดสิทธิ์งดค่าปรับหรือขยายเวลา
⸻
บทสรุป: อำนาจอยู่ที่ “ผู้ว่าจ้าง”
แม้ทำถูกขั้นตอนทุกอย่างแล้ว
การอนุมัติจะขยายเวลาหรือไม่
ขึ้นอยู่กับ ดุลพินิจของผู้ว่าจ้าง แต่เพียงผู้เดียว
ดังนั้น ต้องเตรียมเอกสารและหลักฐานให้แน่น
เพื่อสนับสนุนคำร้องของเรา
⸻
สรุปจำง่าย ๆ
• เหตุรุนแรง → พิสูจน์ว่าเป็นเหตุสุดวิสัย
• อยากขยายเวลา → รีบทำหนังสือแจ้ง
• เส้นตายเหล็ก → 15 วันหลังเหตุสงบ
• ใครซ่อม → ผู้รับจ้างต้องรับผิดชอบเอง
⸻
หวังว่าบทความนี้จะช่วยผู้รับเหมาและคนในวงการก่อสร้าง
เพราะการรู้ข้อสัญญา = การรักษาสิทธิของตัวเองเต็มที่
#เหตุสุดวิสัย #งานก่อสร้าง #กฎหมายจัดซื้อจัดจ้าง
~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~
สนใจอบรมกับ Yotathai
เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ
ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
https://training.yotathai.com/con-k
ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
https://training.yotathai.com/con-ai
ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/contract
กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/law-work
การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
https://training.yotathai.com/govbuild
..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K

สิทธิ “ขยายสัญญาและงดค่าปรับ”
เมื่อหน่วยงานรัฐสั่งหยุดงานก่อสร้าง—ต้องดูที่ “สัญญา” และ “กฎหมาย” ก่อนเสมอ!
งานก่อสร้างภาครัฐอยู่ภายใต้บังคับของ พรบ.จัดซื้อจัดจ้างฯ 2560
มักเจอกรณีหน่วยงานเจ้าของโครงการ (เช่น อบต.) สั่งให้ผู้รับจ้างหยุดงานชั่วคราว เพื่อรอผลทดสอบทางเทคนิค
คำถามคือ…ผู้รับจ้างมีสิทธิขอ EOT (Extension of Time) และงดค่าปรับหรือไม่
⸻
กรณีศึกษา: คำถามจากหน่วยงานราชการ
อบต.ว่าจ้างก่อสร้างถนน คสล. หลังขึ้นและลงดินลูกรังแล้ว ต้องทดสอบชั้นดินก่อนเทพื้นคอนกรีต
อบต.มอบหมายแขวงทางหลวงทดสอบ และสั่งให้ผู้รับจ้างหยุดงาน 20 วัน
ถามว่า: จะงดค่าปรับให้ผู้รับจ้างได้หรือไม่?
⸻
คำตอบตามกฎหมายและสัญญา
ส่วนที่ 1: ถ้า ไม่ได้เผื่อเวลาไว้ในสัญญา
ถือว่าความล่าช้า 20 วัน เกิดจากคำสั่งของหน่วยงานรัฐ ไม่ใช่ความผิดผู้รับจ้าง
• สัญญาข้อ 21 (แบบสัญญาจ้างก่อสร้าง) กำหนดว่า หากความล่าช้าเกิดจากผู้ว่าจ้าง และผู้รับจ้างยื่นขอขยายเวลา → ต้องขยายเวลาให้
• พรบ.จัดซื้อจัดจ้างฯ มาตรา 102 (1) กำหนดว่า หากเหตุล่าช้าเกิดจากหน่วยงานของรัฐ → สามารถขยายเวลาและงดค่าปรับได้
• ระเบียบฯ ข้อ 182 กำหนดว่า แม้ผู้รับจ้างไม่แจ้งเหตุภายใน 15 วัน แต่ถ้าเป็นเหตุที่รัฐสั่งเอง และหน่วยงานรู้อยู่แล้ว → ถือว่าถูกต้อง
สรุป: ต้องขยายเวลาให้ผู้รับจ้าง 20 วันเต็ม และงดค่าปรับ
⸻
ส่วนที่ 2: ถ้า เผื่อเวลาไว้แล้วในสัญญา
กรณีหน่วยงานได้วางแผนไว้ล่วงหน้า โดยระบุใน TOR หรือแบบรูปรายการแล้วว่า
• ต้องรอผลทดสอบ
• ได้รวมเวลา 20 วันไว้ในสัญญาแล้ว
ผลคือ: ผู้รับจ้าง ไม่มีสิทธิ ขอขยายเวลาเพิ่มอีก เพราะได้ยอมรับเงื่อนไขในสัญญาแล้ว
⸻
ข้อสรุปและข้อแนะนำ
• กรณีไม่ได้เผื่อเวลาไว้: หน่วยงานต้องขยายเวลา 20 วัน และงดค่าปรับ
• กรณีเผื่อเวลาไว้แล้ว: ไม่ต้องขยายเวลาเพิ่ม
ดังนั้น หน่วยงานรัฐต้องตรวจสอบ สัญญา และ แบบรูปรายการ อย่างรอบคอบ
เพื่อให้การบริหารสัญญาเป็นไปตามหลัก ความคุ้มค่า โปร่งใส และเป็นธรรม ทั้งต่อรัฐและผู้รับจ้าง
~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~
สนใจอบรมกับ Yotathai
เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ
ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
https://training.yotathai.com/con-k
ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
https://training.yotathai.com/con-ai
ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/contract
กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/law-work
การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
https://training.yotathai.com/govbuild
SketchUp BIM + LayOut
https://training.yotathai.com/sketchup
..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K

การตีกรอบอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย
ผู้ควบคุมงานของหน่วยงานของรัฐ ไม่มีหน้าที่ตัดสินใจขยายระยะเวลาก่อสร้าง
⸻
ปัญหาที่พบบ่อย
ในงานจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ มักเกิดการโยนความผิดไปยังเจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติการ
โดยเฉพาะเวลาผู้รับจ้างขอขยายเวลา (เพื่อ งด/ลดค่าปรับ) ทั้งที่จริงแล้ว อำนาจตัดสินใจ ไม่ได้อยู่กับผู้ควบคุมงาน หรือคณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานจ้างก่อสร้าง
⸻
1. บทบาทผู้ควบคุมงาน (ผ.ค.ง.)
ทำหน้าที่ รายงานข้อเท็จจริงเชิงเทคนิค เท่านั้น
• แต่งตั้งตาม มาตรา 101 พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างฯ
• มีอำนาจทางช่าง เช่น ตรวจควบคุมงาน สั่งแก้ไข เปลี่ยนแปลง หรือตัดทอนได้
(อ้างอิง ระเบียบฯ ข้อ 178 (1) และ สัญญาจ้างก่อสร้าง ข้อ 15)
• ต้อง จดบันทึกข้อเท็จจริงทุกวัน รายงานให้คณะกรรมการตรวจรับพัสดุทุกสัปดาห์
(ตาม ระเบียบฯ ข้อ 178 (3))
สรุป: ผู้ควบคุมงานเป็นแค่ผู้ให้ข้อมูลเชิงเทคนิค ไม่ต้องเสนอความเห็นว่าควร “ขยายเวลา” หรือไม่
⸻
2. บทบาทคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ (ค.ต.พ.)
เป็นผู้ กลั่นกรองและเสนอแนะเชิงบริหารสัญญา
• แต่งตั้งตาม มาตรา 100 พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างฯ
• ตรวจสอบรายงานของผู้ควบคุมงานทุกสัปดาห์ (ระเบียบฯ ข้อ 176 (2))
• เวลาผู้รับจ้างยื่นขอขยายเวลา (อ้าง สัญญาจ้างก่อสร้าง ข้อ 21)
→ ค.ต.พ. ต้องกลั่นกรองข้อมูล เปรียบเทียบกับหลักเกณฑ์ใน มาตรา 102
(เหตุสุดวิสัย เหตุจากรัฐ ฯลฯ)
→ จากนั้นเสนอความเห็นต่อผู้ว่าจ้าง
ความเห็นของ ค.ต.พ. = ข้อเสนอแนะ ไม่ใช่คำตัดสิน
⸻
3. ผู้มีอำนาจตัดสินใจสูงสุด: ผู้ว่าจ้าง / หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ
มี ดุลพินิจเด็ดขาด ในการอนุมัติขยายเวลา
• มาตรา 102 พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างฯ → งด/ลดค่าปรับ หรือขยายเวลา = ดุลพินิจของผู้มีอำนาจ
• สัญญาจ้างก่อสร้าง ข้อ 21 → การขยายกำหนดเวลา = อยู่ที่ผู้ว่าจ้างพิจารณา
หากการขยายเวลาผิดพลาดจนเกิดความเสียหาย
ความรับผิดชอบหลักตกอยู่ที่ ผู้ว่าจ้าง ไม่ใช่ผู้ควบคุมงานหรือคณะกรรมการ
⸻
หลักการคุ้มครองเจ้าหน้าที่
• ผู้ควบคุมงานทำหน้าที่ครบถ้วนแล้ว หากได้ บันทึกและรายงานตามข้อ 178 (3)
• ค.ต.พ. กลั่นกรองและเสนอแนะตาม มาตรา 100
→ ทั้งสองฝ่ายจะได้รับ ความคุ้มครองทางกฎหมาย
เพราะผลการตัดสินใจสุดท้ายเป็นของ ผู้ว่าจ้าง
⸻
สรุปสุดท้าย
• ผู้ควบคุมงาน = รายงานข้อเท็จจริง
• ค.ต.พ. = กลั่นกรองและเสนอแนะ
• ผู้ว่าจ้าง = ตัดสินใจสุดท้าย
ตราบใดที่ทุกฝ่ายทำหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนด → เจ้าหน้าที่ระดับปฏิบัติการ ไม่ต้องรับผิดชอบ ต่อผลการใช้ดุลพินิจของผู้ว่าจ้าง
~~~~~~~~~~

ดูและDownload

การบริหารความเสี่ยง: แนวทางปฏิบัติในการจ้างช่วงในงานก่อสร้าง (ว 653)

การจ้างช่วงงาน (Subcontracting) เป็นเรื่องใหญ่ที่ผู้รับจ้างและเจ้าหน้าที่พัสดุต้องเข้าใจให้ชัดเจน 
เพราะถ้าดำเนินการผิด อาจเจอบทลงโทษหนักตามกฎหมายและสัญญา

1. ข้อกำหนดทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการจ้างช่วง

หลักการสำคัญกระจายอยู่ใน 3 เอกสารหลัก คือ พระราชบัญญัติ, ระเบียบ และแบบสัญญา

1.1 พระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างฯ 2560

มาตรา 95 ห้ามคู่สัญญาจ้างช่วง ไม่ว่าจะทั้งหมดหรือบางส่วน

ข้อยกเว้น → จ้างช่วงได้บางส่วน แต่ต้องมีหนังสืออนุญาตจากหน่วยงานของรัฐ

บทลงโทษ → หากฝ่าฝืน ต้องถูกปรับ ไม่น้อยกว่าร้อยละ 10 ของวงเงินงานที่จ้างช่วง

1.2 แบบสัญญาจ้างก่อสร้าง (ข้อ 9)

ผู้รับจ้างห้ามจ้างช่วง เว้นแต่ได้รับอนุญาตจากผู้ว่าจ้าง

แม้ได้รับอนุญาต ผู้รับจ้างยัง ไม่พ้นความรับผิด หากผู้รับช่วงทำผิดหรือประมาท

สัญญากำหนดชัด → ต้องมีค่าปรับ อย่างน้อย 10% ของวงเงินงานที่จ้างช่วง หากฝ่าฝืน

1.3 ระเบียบกระทรวงการคลังฯ 2560

ระเบียบนี้ถูกออกตามอำนาจใน พรบ. เพื่อให้การปฏิบัติสอดคล้อง

หน่วยงานรัฐต้องใช้แบบสัญญามาตรฐาน (ซึ่งมีข้อ 9 เรื่องการจ้างช่วงอยู่แล้ว)

กวจ. มีอำนาจตีความและออกแนวทาง เช่น หนังสือเวียน ว 653

2. แนวทางการตีความและการปฏิบัติ (ว 653)

หนังสือเวียน ว 653 (26 ก.ย. 2568) ชี้ชัดว่า

งานหลัก (Main Work)
งานสำคัญที่เป็นสาระของสัญญา หรือใช้ความรู้เฉพาะ หากโอนให้คนอื่นทำ → ถือว่าเป็นการจ้างช่วง  ต้องขออนุญาตก่อน

งานรอง (Minor Work)
งานสนับสนุน เช่น ค่าแรง งานเบ็ดเตล็ด → ไม่ถือเป็นการจ้างช่วง  ไม่ต้องขออนุญาต

3. ตัวอย่างงานก่อสร้างอาคาร (ตามบัญชีแนบท้าย ว 653 ลำดับที่ 9)

งานทาสี

เหมาทั้งวัสดุ + ติดตั้ง → งานหลัก → ต้องขออนุญาต

จ้างเฉพาะแรงงานทาสี (ซื้อสีเอง) → งานรอง → ไม่ต้อง

งานระบบไฟฟ้า

เหมาทั้งระบบ + อุปกรณ์ → งานหลัก → ต้องขออนุญาต

จ้างเฉพาะแรงงาน (ช่างไฟเดินสาย) → งานรอง → ไม่ต้อง

งานฝ้าเพดาน

เหมาพร้อมวัสดุพิเศษ (เช่น Aluminum composite, ยิปซั่ม) → งานหลัก → ต้องขออนุญาต

จ้างเฉพาะแรงงานติดตั้งทั่วไป → งานรอง → ไม่ต้อง

งานโครงสร้าง

จ้างบริษัทเชี่ยวชาญเสาเข็ม + ทดสอบ → งานหลัก → ต้องขออนุญาต

จ้างแรงงานทั่วไป (ผูกเหล็ก เทคอนกรีต) → งานรอง → ไม่ต้อง

4. สรุปความเสี่ยงทางปฏิบัติ

ผู้รับจ้างที่โอนงานหลักโดยไม่ขออนุญาต = ฝ่าฝืน พรบ. มาตรา 95 และ สัญญาข้อ 9

ผลคือ เสี่ยงถูก บอกเลิกสัญญา และถูกปรับ 10% ของวงเงินงานที่จ้างช่วง

สาระสำคัญ:
งานหลัก = ต้องขออนุญาต
งานรอง = ไม่ต้องขออนุญาต

เข้าใจถูก ลดเสี่ยงทั้งผู้รับจ้างและหน่วยงานรัฐ
งานเดินหน้าอย่างมั่นใจ โปร่งใส และถูกต้องตามกฎหมาย

ดูและDownload

การวิเคราะห์ขอบเขตอำนาจหน้าที่ในการแก้ไขสัญญาจ้างก่อสร้างภาครัฐ
กรณีบทบาทของคณะกรรมการตรวจรับพัสดุ
⸻
บทนำ : ที่มาของปัญหา
งานก่อสร้างภาครัฐมีความซับซ้อน มักต้องเจออุปสรรคหรือเหตุจำเป็นที่ต้องปรับเปลี่ยนรายละเอียดทางวิศวกรรมให้ตรงกับสภาพหน้างานจริง
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นบ่อยคือ…
แม้จะมีคำแนะนำจากหน่วยงานตรวจสอบ เช่น สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ที่ย้ำให้ดำเนินการให้ถูกต้องตามกฎหมาย
แต่ “คณะกรรมการตรวจรับพัสดุฯ” กลับเข้าใจผิด คิดว่าตนเองมีอำนาจในการจัดทำ “บันทึกแนบท้ายสัญญา” เพื่อแก้ไขสัญญาได้เอง
ความเข้าใจผิดตรงนี้คือ ต้นตอของปัญหา และทำให้เกิดข้อถกเถียงทางกฎหมายที่สำคัญ
⸻
กรอบกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
• พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างฯ มาตรา 97 → สัญญาที่ลงนามแล้วจะแก้ไขไม่ได้ เว้นแต่มีเหตุจำเป็น, ไม่เสียเปรียบ, และยังอยู่ในวัตถุประสงค์เดิม
• ระเบียบฯ ข้อ 161 → การแก้ไขสัญญาต้องอยู่ในดุลพินิจของ “ผู้มีอำนาจ” เท่านั้น
• ระเบียบฯ ข้อ 176 → หน้าที่คณะกรรมการตรวจรับฯ คือ ตรวจสอบ ควบคุม ตรวจรับงาน และรายงานผล ไม่ใช่แก้ไขสัญญา
• แบบสัญญาจ้างก่อสร้างมาตรฐาน ข้อ 2  → เอกสารแนบท้าย เช่น แบบรูปรายการ ถือเป็นส่วนหนึ่งของสัญญา การเปลี่ยนแปลงถือเป็นการแก้ไขสัญญา
⸻
ประเด็นวิเคราะห์
บันทึกแนบท้ายสัญญา = การแก้ไขสัญญาหรือไม่?
ใช่ เพราะการเปลี่ยนรายละเอียดทางวิศวกรรมกระทบต่อ “สาระสำคัญของสัญญา” โดยตรง
คณะกรรมการตรวจรับฯ ทำเองได้หรือไม่?
ไม่ได้
หน้าที่ของคณะกรรมการตรวจรับฯ มีเพียง ตรวจสอบ + รายงานข้อเท็จจริง ต่อผู้มีอำนาจ
หากทำเอง ถือว่าเกินอำนาจ (Ultra Vires) แม้มีเจตนาดี
แล้วใครมีอำนาจจริง?
หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ (ผู้ว่าจ้าง) หรือผู้ที่ได้รับมอบอำนาจตามกฎหมาย
ขั้นตอนที่ถูกต้องคือ
1. คณะกรรมการตรวจรับฯ หรือผู้ควบคุมงาน เสนอความจำเป็นและเหตุผล
2. หัวหน้าหน่วยงานของรัฐใช้ดุลพินิจพิจารณา (ตามมาตรา 97)
3. เมื่ออนุมัติแล้ว จึงจัดทำ “บันทึกแก้ไขสัญญา” และลงนามโดยผู้มีอำนาจ
ผู้รับจ้างมีสิทธิ์กำหนดเงื่อนไขได้หรือไม่?
ไม่มีสิทธิ์กำหนดเอง
แต่ผู้รับจ้างสามารถ เสนอแนะทางเทคนิค ได้ การตัดสินใจเป็นอำนาจของผู้ว่าจ้าง และต้องทำผ่านขั้นตอนที่กฎหมายกำหนด
⸻
สรุปชัดเจน
1. คณะกรรมการตรวจรับฯ ไม่มีอำนาจแก้ไขสัญญา
2. การเปลี่ยนรายละเอียดวิศวกรรม = การแก้ไขสัญญา ต้องทำตามมาตรา 97 และระเบียบที่เกี่ยวข้อง
3. ผู้มีอำนาจคือ หัวหน้าหน่วยงานของรัฐ เท่านั้น
4. ผู้รับจ้างเสนอได้ แต่ตัดสินใจสุดท้ายอยู่ที่ผู้ว่าจ้าง
⸻
ข้อเสนอแนะ
เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาซ้ำซ้อน
• หน่วยงานของรัฐควรทำความเข้าใจแก่คณะกรรมการตรวจรับฯ และเจ้าหน้าที่ทุกฝ่าย ให้ชัดเจนในขอบเขตอำนาจหน้าที่
• ต้องดำเนินการแก้ไขสัญญาตามลำดับขั้น และให้ผู้มีอำนาจอนุมัติเท่านั้น แม้จะได้รับคำแนะนำจากหน่วยงานตรวจสอบก็ตาม
การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ถูกต้อง จะช่วยป้องกันปัญหาความรับผิดทางกฎหมาย และทำให้การบริหารโครงการก่อสร้างภาครัฐเป็นไปอย่างโปร่งใส ตรวจสอบได้
~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~
สนใจอบรมกับ Yotathai
เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ
ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
https://training.yotathai.com/con-k
ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
https://training.yotathai.com/con-ai
ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/contract
กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
https://training.yotathai.com/law-work
การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
https://training.yotathai.com/govbuild
SketchUp BIM + LayOut
https://training.yotathai.com/sketchup
..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K