3 บาท… ตัดสิทธิ์ หรือ ให้โอกาส? กรณี “หลักประกันการเสนอราคา” ขาดเล็กน้อย

3 บาท… ตัดสิทธิ์ หรือ ให้โอกาส? กรณี “หลักประกันการเสนอราคา” ขาดเล็กน้อย แต่รัฐอาจประหยัดมหาศาล

3 บาท… ตัดสิทธิ์ หรือ ให้โอกาส?
กรณี “หลักประกันการเสนอราคา” ขาดเล็กน้อย แต่รัฐอาจประหยัดมหาศาล 

⸻

ในวงการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ 
“ความผิดพลาดเพียงเล็กน้อย” อาจกลายเป็นประเด็นใหญ่ที่ส่งผลต่อการใช้งบประมาณของประเทศได้

ลองจินตนาการ

โครงการก่อสร้างมูลค่า 11 ล้านบาท
ผู้เสนอราคาต่ำสุดเสนอราคาต่ำกว่ารายถัดไปถึง 600,000 บาท
แต่เช็ค หลักประกันการเสนอราคา ที่ต้องวางกว่า 500,000 บาท
กลับ “ขาดไป 3 บาท”

คำถามคือ… 
คณะกรรมการพิจารณาผลควร “ตัดสิทธิ์” ผู้เสนอรายนี้หรือไม่?
การยึดกฎเคร่งครัดจนรัฐต้องจ่ายแพงขึ้นกว่า 6 แสนบาท
สอดคล้องกับเจตนารมณ์ของกฎหมายจริงหรือ?

⸻

 หัวใจของ พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างฯ มาตรา 8

“การจัดซื้อจัดจ้างต้องก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่หน่วยงานของรัฐ”

และต้องยึดหลัก 4 ประการ
 ความคุ้มค่า
 ความโปร่งใส
 ประสิทธิภาพและประสิทธิผล
 ความตรวจสอบได้

หลัก “ความคุ้มค่า”  คือหัวใจสำคัญที่สุด
หากรัฐต้องจ่ายแพงขึ้น 600,000 บาท เพียงเพราะเช็ค หลักประกันการเสนอราคา ขาดไป 3 บาท
นั่นเท่ากับการยึด “รูปแบบ” แทนที่จะยึด “สาระ” ของกฎหมาย

⸻

 “หลักประกันการเสนอราคา” มีไว้เพื่ออะไร?

ระเบียบกระทรวงการคลังฯ พ.ศ. 2560
กำหนดให้มี หลักประกันการเสนอราคา (Bid Security) เพื่อ

ป้องกันความเสียหายในกรณีที่ผู้ชนะการเสนอราคาไม่มาทำสัญญาหรือทิ้งงาน

ดังนั้น หลักประกันนี้ ไม่ใช่ส่วนหนึ่งของราคาแข่งขัน
แต่คือ หลักฐานแห่งความรับผิดชอบ ของผู้ยื่นข้อเสนอ

เมื่อผู้ยื่นข้อเสนอวางเช็คมูลค่ากว่า 500,000 บาท
ย่อมแสดงเจตนาชัดเจนว่า “พร้อมปฏิบัติตามเงื่อนไขประกวดราคา”
การขาดไปเพียง 3 บาท 
ไม่ได้ทำให้หลักประกันนั้น “ขาดความสมบูรณ์ในเจตนา” แต่อย่างใด

⸻

 แยกให้ชัด “ข้อผิดพลาดสาระสำคัญ” vs “ข้อผิดพลาดเล็กน้อย”
•  ข้อผิดพลาดสาระสำคัญ
คือสิ่งที่กระทบต่อการแข่งขันอย่างเป็นธรรม เช่น เสนอราคาไม่ครบ คุณสมบัติไม่ตรง
•  ข้อผิดพลาดเล็กน้อย
คือสิ่งที่ไม่กระทบต่อเนื้อหาหลักของการแข่งขัน

หนังสือ ว.214 ของคณะกรรมการวินิจฉัยปัญหาการจัดซื้อจัดจ้างฯ
(ที่ กค (กวจ) 0405.2/ว214)
ระบุชัดว่า

https://www.yotathai.com/passadu/w-214 <ว214

“ห้ามนำข้อผิดพลาดเล็กน้อย เช่น เอกสารทะเบียนพาณิชย์ไม่ครบ มาเป็นเหตุให้ตัดสิทธิ์ผู้ยื่นข้อเสนอ”

เมื่อเทียบกับกรณีนี้ 
การที่ เช็คหลักประกันการเสนอราคา ขาด 3 บาท
ย่อมถือว่าเป็น ข้อผิดพลาดเล็กน้อย
เพราะไม่กระทบต่อคุณสมบัติหรือความยุติธรรมในการแข่งขันเลยแม้แต่น้อย

⸻

 ดุลพินิจของคณะกรรมการฯ สำคัญอย่างไร

ในเอกสาร e-bidding มักระบุว่า

“หน่วยงานของรัฐสงวนสิทธิ์พิจารณาเพื่อประโยชน์ของทางราชการเป็นสำคัญ”

หมายความว่า คณะกรรมการฯ มีสิทธิใช้ ดุลพินิจเพื่อประโยชน์ของรัฐ
ไม่จำเป็นต้องตีความแบบแข็งทื่อ

การอนุญาตให้ผู้เสนอราคาต่ำสุด “นำเงินส่วนที่ขาดมาชำระเพิ่ม”
หรือ “เปลี่ยนเช็คให้ครบถ้วน”
ไม่ใช่การช่วยเหลือโดยมิชอบ แต่คือการรักษาผลประโยชน์ของรัฐโดยตรง 

⸻

 บทสรุปที่ชัดเจน

 ต้องยึดเจตนารมณ์ของกฎหมาย — “ประโยชน์สูงสุดของรัฐ”
 ความผิดพลาดที่เงิน หลักประกันการเสนอราคา ขาดเล็กน้อย ไม่ใช่สาระสำคัญ
 ใช้แนวทาง ว.214 เป็นกรอบผ่อนปรนข้อผิดพลาดเล็กน้อย

ดังนั้น แนวทางที่ถูกต้องคือ

ให้ผู้เสนอราคาต่ำสุดนำเงินส่วนที่ขาดมาชำระเพิ่ม หรือเปลี่ยนเช็คใหม่ให้ถูกต้อง
แล้วดำเนินการพิจารณาต่อ

⸻

 การตัดสิทธิ์เพราะหลักประกันขาด 3 บาท = รัฐเสียประโยชน์
แต่ การใช้ดุลพินิจให้โอกาสแก้ไข = รัฐได้ประโยชน์สูงสุด

นี่แหละคือการใช้กฎหมายอย่างมี “ดุลพินิจ” และ “เหตุผล”
เพื่อให้ระบบจัดซื้อจัดจ้างของรัฐมุ่ง “สาระมากกว่ารูปแบบ”
และยืนอยู่บนหลัก “ความคุ้มค่าและประโยชน์สาธารณะ” อย่างแท้จริง 

~~~~~~~~~~
แชร์ได้ , save ไว้ศึกษาส่วนตัวได้ , ห้ามนำไปโพสซ้ำหรือใช้งานที่อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต สงวนสิทธิ์ตามกฎหมาย
~~~~~~~~~~

 สนใจอบรมกับ Yotathai 

เลือกเรียนในหัวข้อที่ใช่สำหรับสายงานช่างและงานภาครัฐ 

 กฎหมายปกครอง + งานจ้างก่อสร้าง
 https://training.yotathai.com/law-work

 ราคากลาง + การใช้ AI ช่วยจัดทำราคากลาง
 https://training.yotathai.com/con-ai

 AI-Powered Engineer พลิกโฉมงานช่างราชการด้วยปัญญาประดิษฐ์
 https://training.yotathai.com/ai-civil

 ราคากลาง + สัญญาจ้างก่อสร้าง
 https://training.yotathai.com/contract

 การจัดจ้างก่อสร้าง + การบริหารสัญญา + การตรวจรับ
 https://training.yotathai.com/govbuild

 ราคากลางงานก่อสร้าง + ค่า K
 https://training.yotathai.com/con-k

..........
อบรมออนไลน์
https://yotathai.link/online-training อบรมออนไลน์
..........
https://yotathai.link/lecturer เชิญวิทยากรบรรยาย
https://yotathai.link/office ติดต่อทีมงานโยธาไทย (Line@)
https://yotathai.link/training สมัครอบรมกับโธาไทย
https://yotathai.link/chat กลุ่มสนทนาใน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/news รับข่าวสารผ่าน Line(ฟรี)
https://yotathai.link/club กลุ่มปรึกษาปัญหาใน FB(ฟรี)
https://yotathai.link/fb-gp กลุ่มปรึกษาปัญหาจัดจ้างก่อสร้าง ใน FB (ฟรี)
https://yotathai.link/shop ร้านค้าโยธาไทย
https://yotathai.link/premix ยางมะตอยโยธาพรีมิกซ์
https://yotathai.link/alum สารส้ม-คลอรีน
https://yotathai.link/program โปรแกรมคอมพิวเตอร์
https://yotathai.link/program-k โปรแกรมค่า k
https://yotathai.link/program-factorf โปรแกรม Factor F
https://yotathai.link/program-unitcost โปรแกรมคำนวณวัสดุมวลรวม
https://yotathai.link/program-sketchup โปรแกรม SketchUp
https://roadprice.yotathai.com โปรแกรม ROAD PRICE ประมาณราคางานทาง
https://yotathai.link/rebars เขียนเหล็กเสริมใน SketchUp
https://yotathai.link/k-cal รับคำนวณค่า K